Pianist, violist, componist Aruán Ortiz (1973 Santiago de Cuba) woont inmiddels in Brooklyn en is al meer dan 15 jaar actief in de progressieve jazz en avant-garde scene in de V.S. “One of the most creative and original composers in the World” (Lyne René Bailey – The Art of Music Lounge). Hij schreef voor jazzgroepen, dansgezelschappen, kamermuziekgroepen, films etc. Zijn invloeden gaan uit van hedendaagse klassieke muziek, Cubaans-Haïtiaanse ritmes en avant-garde improvisaties, hij probeert voortdurend muzikale grenzen te doorbreken. Sinds zijn aankomst in de V.S. heeft hij met zo ongeveer alle jazzgrootheden uit de progressieve jazz gespeeld, de hoeveelheid prijzen die hij heeft ontvangen zijn ook talrijk. Hij maakte inmiddels meer dan een tiental albums, de laatste op het Zwitserse Intakt label.

Gedurende de eerste 23 jaar van zijn leven heeft Aruán de essentie van het ritme wel flink over zich heen gekregen, hij groeide op in een arbeidersfamilie in Santiago de Cuba in de zuidoostelijke provincie Oriente van Cuba, de wieg van de Afro-Cubaanse muziek en een maalstroom van ritmes zoals hij zich herinnert. Op de wandeling naar school iedere ochtend hoorde je een kakofonie aan muzikale geluiden, het geblèr van radio’s , het geluid van oefenende muzikanten en mensen die luidkeels met elkaar praten en lachen in hun appartementen waarvan de ramen altijd open stonden.

Deze roots zijn min of meer te horen in de muziek op dit album, vooral in het eerste nummer “Lucero Mundo” is dat duidelijk, het is een gedicht gewijd aan een “Elegguá”, een god in Santeria, Marlène Ramirez-Cancio verteld het verhaal met kracht. Ortiz schreef de muziek van dit album in New York, maar hij deed extensief onderzoek naar de Cubaans-Haïtiaanse ritmes en de Afro-Cubaanse religie en maakte ook een aantal reizen naar zijn thuisland om de uitvoeringen van lokale dansers, zangers en percussionisten bij te wonen. “The notebook of a return to the native land” aldus Aimé Césaire.

Ook in “Converstion with the Oaks” zijn de roots duidelijk aanwezig, maar in de rest van het album is het duidelijk te horen dat Aruán in het voetspoor stapt van voorgangers componisten/pianisten als Thelonius Monk, Herbie Nichols, Cecil Taylor en Andrew Hill en zijn leraar en oprichter van AACM Muhal Richard Abrams. Zo luidden alle verhalen, voor mij is de verbinding met Cecil Taylor vooral het duidelijkst, zijn spel vertoont veel reminiscenties met diens speelwijze. Daarom koos hij ook voor Andrew Cyrille als slagwerker, die heeft namelijk jarenlang met Taylor samengewerkt.

Aruán Ortiz is hier te horen op piano en vocal, Andrew Cyrille is de drummer en Mauricio Herrera is de percussionist op de instrumenten marimbula, chagüi bongo’s, catá en cowbells en vocaal aanwezig. Voor mij zijn de Cubaanse roots niet echt zwaarwegend aanwezig op dit album, het zwaartepunt ligt wat mij betreft bij de avantgarde die min of meer in het verlengde ligt van eerder genoemde pianisten als Cecil Taylor en Muhal Richard Abrams en die zorgen er ook voor dat ik dit album enorm apprecieer.

Jan van Leersum.